Nước ta là một nước nhiệt đới, gió mùa, vì vậy, nóng ẩm, môi trường ô nhiễm luôn là điều kiện tiện lợi làm xuất hiện và tái diễn bệnh viêm mũi dị ứng. Viêm mũi dị ứng gây nên nhiều phiền toái, khó chịu cho người bệnh, đặc biệt đối với người cao tuổi.
Viêm mũi dị ứng liên quan mật thiết với hen suyễn
Viêm mũi dị ứng (VMDƯ) có liên quan mật thiết với hiện tượng dị ứng, nhất là tại người có cơ địa dị ứng. Dị ứng là 1 bệnh toàn thân và viêm mũi dị ứng chỉ là biểu bây giờ chỗ, có liên quan mật thiết với bệnh hen suyễn. Người bị viêm mũi dị ứng mà có cơ địa dị ứng (viêm da dị ứng, mề đay mạn tính, eczema, tổ đỉa, hen suyễn...) thì tỷ lệ cao hơn người bị viêm mũi dị ứng mà không có cơ địa dị ứng. Chính vì lẽ đó mà cùng một tác nhân gây kích thích nhưng có người bị bệnh viêm mũi dị ứng, có người không. Một số dị nguyên có khả năng gây viêm mũi dị ứng như bụi nhà, bụi công nghiệp (bông, vải, sợi), bụi tại môi trường xung quanh, phấn hoa, hóa chất, khói thuốc, thực phẩm, lông (chó, mèo, gia cầm), ký sinh trùng (bào tử nấm mốc, bọ chét, mò, mạt...), vi khuẩn (S. pneumoniae, H. influenzae, cầu khuẩn), thời tiết nóng lạnh đột ngột...
Yếu tố liên quan tới VMDƯ như nhà chật chội dễ ẩm ướt, sức khỏe yếu kém do tuổi cao, bản thân hoặc trong nhà có người hút thuốc lá, đun nấu bếp than, củi..., làm nghề may mặc có thể hít phải nhiều bụi bông, tiền sử và hiện nay bị hen phế quản.
Côn trùng, lông chó mèo, nấm mốc từ thảm nhà là những tác nhân thường gây viêm mũi dị ứng.
Các nguyên do trên đóng vai trò như 1 kháng nguyên không hoàn toàn (hapten) lúc gặp kháng thể (có trong cơ thể) tương thích thì diễn ra hiện tượng phản ứng tức thì. Hiện tượng phản ứng dị ứng này xảy ra ngay tại lớp nhày niêm mạc của hệ thống đường hô hấp trên như mũi, họng, xoang... gây nên hiện tượng viêm và kích thích niêm mạc mà được biểu hiện là ngứa, hắt hơi.
Tuy nhiên các tác nhân gây kích thích gây VMDƯ cũng có thể theo đường hô hấp nhưng cũng có thể về cơ thể theo đường khác như qua da hoặc theo đường ăn uống.
VMDƯ dễ nhầm với viêm xoang, khiến người bệnh mệt mỏi
VMDƯ có hai loại, loại có chu kỳ và loại không có chu kỳ.
Loại có chu kỳ thường diễn ra đột ngột vào đầu mùa lạnh hay đầu mùa nóng hoặc nóng ẩm. Người bệnh thấy cay cay trong mũi, hắt hơi liên tục, thêm về đó có thể thấy ngứa mũi, cay mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt (rất dễ nhầm với bệnh của mắt). Tiếp tới là chảy nhiều nước mũi trong như nước lã. Có cảm giác rát bỏng ở vòm hầu họng. Ban ngày có hiện tượng nhiều cơn như vậy, nhất là là về khi sáng sớm vừa ngủ dậy, nhưng tối tới lại dịu đi và kéo dài vài ba ngày đến vài tuần, ví dụ không được điều trị.
VMDƯ không có chu kỳ có triệu chứng giống như loại có chu kỳ nhưng khác ở chỗ là bệnh có hiện tượng không theo mùa, không phụ thuộc thời tiết, cơn viêm không kịch phát, chỉ thỉnh thoảng hắt hơi nhưng nghẹt mũi tăng dần và kéo dài hơn giữa hai cơn.
Khi VMDƯ đã thành bệnh mạn tính thì có thể bị nghẹt mũi gần như thường xuyên, có thể bị ù tai, nhức đầu kèm theo (những triệu chứng này rất dễ nhầm với viêm xoang). Một số trường hợp VMDƯ mạn tính kéo dài có thể gây nên loạn khứu giác (mất mùi) hoặc ngủ ngáy do nghẹt mũi. Bệnh VMDƯ tuy không nguy hiểm đến tính mạng và không thuộc bệnh truyền nhiễm hoặc bệnh cấp cứu nhưng gây nhiều phiền toái cho người bệnh, do đó ảnh hưởng xấu không nhỏ đến sức khỏe của người bệnh.
VMDƯ ví dụ không được điều trị thỏa đáng thì có thể dẫn đến 1 số biến chứng (viêm xoang dị ứng, polyp mũi, polyp xoang) và bệnh hay tái phát. Và do nghẹt mũi bởi thế người bệnh phải thở bằng miệng dẫn tới viêm họng, viêm phế quản, dị ứng phế quản và rất có thể dẫn tới bệnh hen suyễn hoặc hen tái diễn. Người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, giảm trí nhớ, lo lắng nhiều đôi lúc dẫn tới trầm cảm.
Phòng và điều trị thế nào?
Cần xác định nguyên nhân để điều trị mới có hiệu quả cao. Đa số những biện pháp điều trị viêm mũi dị ứng là xịt glucocorticoid (fluticasone) về trong mũi hoặc uống thuốc chống viêm, chống dị ứng (loratidin, chlophenoramine, clrytine,...).
Không nên nuôi chó, mèo trong nhà, nhất là trong gia đình có người bị bệnh dị ứng. Và nếu như không thể không nuôi thì nên hạn chế tới mức tối đa tiếp xúc với chúng, không cho chúng vào bộ phận ngủ. Cần vệ sinh định kỳ chăn, ga, gối, đệm, vải bọc ghế, bọc đệm để hạn chế sự tồn tại và sinh trưởng của một số ký sinh trùng (mò, mạt). Nhà tại cần thoáng, mát, sạch sẽ, tránh ẩm ướt để giảm thiểu nấm mốc phát triển. Cần bỏ hút thuốc lá, thuốc lào và không nên ăn các loại thực phẩm mà xác định hoặc nghi ngờ gây viêm mũi dị ứng cho bản thân mình (tôm, cua, ốc). Khi đi ra đường hoặc lúc quét, dọn nhà cần đeo khẩu trang. Những người có cơ địa dị ứng cần tránh lạnh đột ngột (tắm, bộ phận máy lạnh,...).
ThS.BS. Mai Hương
 4 món ăn trị viêm mũi dị ứng |  Cóc mẳn chữa viêm mũi dị ứng |  Khả năng trị viêm mũi dị ứng từ cây đậu ván dại |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét